سرپرست تیم ترجمه: مهندس محمد علایی
ایمیل: Translate@Tnt3.ir
تلفن همراه: 09192164907
اگر تمام فعّالیّتهای اقتصادی که با تولید کالا و خدمات با استفاده از ماشینآلات و تجهیزات ساختهی دست بشر سروکار دارند را بعنوان یک کل تصوّر کنیم، هرصنعت، زیرمجموعهای از این کل است که عدّهی فرمهندس علایینی از فعّالیّتهای مشابه را شامل میشود.
تعریف مهم برای صنعت: به مجموعهی تمام یکانهایی که در تولید، توزیع یا مصرف یک فراورده یا یک دسته از فراوردههای مشابه فعّالیّت میکنند، «صنعت» گفته میشود.
در مورد تعریف دقیق «صنعت»، اختلاف نظرهای کثیری وجود دارد. صنعت دارای تعریفها و تعبیرهای متفاوتی است که براساس جایگزینپذیری فراوردهها، فرایند تولید و محدودههای گیتاشناختی ارائه شدهاند. مثلاً مایکل پورتر، صنعت را چنین تعریف میکند: ”صنعت، عبارتست از گروه شرکتهایی که فراوردههای آنها جایگزین نزدیکی برای هم میباشند.“[۱]
با توجّه به تعریفهای گوناگونی که در مورد صنعت ارائه شدهاند، گروههای صنعتی ممکنست با استفاده از روشهای گوناگونی در کنار یکدیگر تقسیمبندی شوند. مثلاً گروههای صنعت تعریفشده در «بورس اوراق بهادار تهران» به شرح زیر میباشند:[۲]
البتّه لازم به ذکرست که تقسیمبندی مذکور، الزاماً متداولترین گروهبندی صنایع نیست؛ مثلاً در برخی متون، کاشی و سرامیک، سیمان، آهک و گچ و سایر فراوردههای کانی غیر فلزّی درمجموع یک گروه به نام صنعت سرامیک یا کانی نافلزّی را تشکیل میدهند یا تمام گروههای مربوط به تهیهی غذا، در گروه صنایع غذایی قرار میگیرند. همچنین علاوه بر موارد مذکور، صنایعی مانند صنعت گردشگری و صنایع دستی نیز در برخی متون در ردیف گروههای صنعت قرار میگیرند.
با توجّه به مشابهتهایی که بلحاظ فرایند تولید، شیوهی بازاریابی، شیوهی مدیریّت، حجم سرمایه، نوع ماشینآلات مورد استفاده، نوع موادّ اوّلیّهی ملزوم و غیره میان گروههای گوناگون صنعت وجود دارند، گروههای گوناگون صنعت را میتوان از جنبههای گوناگون تقسیمبندی کرد. برخی از این تقسیمبندیها به قرار ذیل میباشند: