تاریخچه ترجمه

تاریخچه ترجمه
ترجمه تاریخچه نسبتاً پر سابقه ای دارد. اولین آثار ترجمه شده به 3000 سال قبل از میلاد و به دوران امپراطوری قدیم مصر تعلق دارد و در غرب حدود 300 سال قبل از میلاد حضرت مسیح (ع) هنگامی که رومیان قسمت اعظم فرهنگ یونانی را زیر سلطه خود در آوردند، کار ترجمه اهمیت و رونق پیدا کرد. در قرن دوازدهم غرب در اسپانیا با اسلام تماس پیدا می کند که شرایط حاکم از جمله تفاوت های موجود بین دو فرهنگ و تماس مداوم میان دو زبان، انجام ترجمه در سطح وسیعی را ایجاب می کند و پس از سقوط امپراطوری مغرب (مور) عده ای از مترجمان به ترجمه عربی آثار کلاسیک علمی و فلسفی یونانی می پردازند.ترجمآن | تیم مترجم مهندس علایی متون تخصصی

با گسترش مسیحیت کار ترجمه نقش مذهبی و مقدسی در راه انتشار کلام خدا به خود می گیرد. ترجمه های انجیل در دوران بسیار اولیه صورت گرفت و دستور ترجمه نسخه سن جروم که در نسل های بعدی مترجمان تأثیر بسیار به جا نهاد، در سال 384 بعد از میلاد از جانب سن داماسوس به عمل آمد. ترجمه انجیل تا قرن هفدهم از مسائل و معضلات عمده به شمار می رفت و این مساله با پیدایش اندیشه فرهنگ های ملی و تأثیر آنها در زبان و تفهیم و تفاهم بین متکلمین زبان های مختلف ابعاد جدیدی پیدا کرد. اولین ترجمه انجیل کامل به زبان انگلیسی توسط ویکلیف بین سالهای 1380 و 1384 میلادی به عمل آمد.

در حالی که در قرن نوزدهم ترجمه به عنوان وسیله ای یک جانبه جهت ارتباط بین بزرگان ادب و تا حدود کمی بین فلاسفه و دانشمندان و خوانندگان آن ها در سراسر جهان به شمار می رفت، قرن بیستم به عنوان "عصر ترجمه" نامیده شده است. ضرورت های سیاسی، نیازهای اجتماعی، فرهنگی و علمی و رقابت های تجاری و اقتصادی قرن حاضر ایجاب می کند که کلیه مدارک، مقالات، کتاب ها و اسناد به اکثر زبان های زنده دنیا و یا حداقل به زبان های طرفین معامله ترجمه بشوند. تشکیل مؤسسات و نهادهای سیاسی و اجتماعی بین المللی نظیر یونسکو و سازمان ملل و غیره، ترقیات روزافزون علوم در اختراعات و اکتشافات جدید و نیاز متکلمین زبان های مختلف به آگاهی از آن ها، همه و همه شأن و مقام و میزان ضرورت ترجمه را بالا برده است.

ترجمه در ایران تاریخ چندان پرسابقه ای ندارد. از جمله اولین کتاب های ترجمه شده به فارسی در قرن سیزدهم هجری، کتاب پطر کبیر و شارل دوازدهم است که توسط میرزا رضا مهندس در زمان و به دستور عباس میرزا از زبان فرانسه ترجمه شده اند. با تأسیس دارالفنون و اعزام محصلین ایرانی به خارج، کار ترجمه در ایران رو به فزونی نهاد و بالاخره در سال های بعد به لحاظ ازدیاد تماس های بین المللی و نیازهای علمی و فرهنگی رونق بیشتری پیدا کرد تا اینکه در حال حاضر در اکثر زمینه های علمی و ادبی کتاب ها و مقالات بسیاری از زبان های زنده دنیا به فارسی ترجمه می شود.

منبع: کتاب "درآمدی بر اصول و روش ترجمه" تالیف کاظم لطفی پور ساعدی