سرپرست تیم ترجمه: مهندس محمد علایی
ایمیل: Translate@Tnt3.ir
تلفن همراه: 09192164907
مولکول یا ملکول، کوچکترین ذرهٔ یک مادهٔ شیمیایی خالص است که ویژگیهای آن ماده را دارد. یک مولکول از دو یا چند اتم تشکیل شده که با پیوند شیمیایی به هم متصلاند. البته مولکول بعضی عناصر (همچون گازهای بیاثر) تنها از یک اتم تشکیل شده است.
اتمهای یک مولکول میتواند از یک نوع باشد و هم میتواند از چند نوع باشد.
نسبت اتمها در یک مولکول خاص همیشه ثابت است. برای مثال در مولکول آب نسبت اتمهای هیدروژن به اکسیژن همیشه ۲ است. تعداد اتمهای موجود در یک مولکول به وسیلهٔ فرمول شیمیایی آن نشان داده میشود. البته باید توجه داشت که فرمول شیمیایی به تنهایی نشان دهندهٔ ویژگیهای ماده نیست. ممکن است دو ماده فرمول شیمیایی یکسانی داشته باشند، اما ویژگیهای آنها کاملاً متفاوت باشد. برای مثال اتانول و دیمتیل اتر فرمول شیمیایی یکسان اما خواص شیمیایی متفاوت دارند. به این مواد ایزومر گفته میشود.
یک مولکول، مجموعهای از اتمهای یک مادهٔ مشخص دارای فرمول شیمیایی است. کلمهٔ مولکول از زبان لاتین گرفته شده و به معنی تودهٔ کوچکی از مواد میباشد. برای مثال مولکول متان(CH۴) از یک اتم کربن و چهار اتم هیدروژن تشکیل شده است یایک مولکول آب از یک اتم اکسیژن و دو اتم هیدروژن تشکیل شده است.
یک مولکول ذرهای است که دارای قابلیت حرکت و مستعد دادن واکنش شیمیایی با مواد دیگر است، در حالی که اتم از ذرات کوچک ثابتتری تشکیل شده و جابجایی آنها نیازمند انرژی بسیار زیادی است که برای انجام واکنشهای هستهای ضروری است.
مولکولهای یک ماده در حال جنبش و حرکت دایمی هستند. این جنبش مولکولها حرکت براونی نام دارد که برای اولین بار توسط روبرت براون در سال ۱۸۲۱میلادی کشف شده است. وقتی ماده به شکل گاز است مولکولها دارای جنبش بسیار زیاد هستند و فضای بین مولکولها زیاد است. در حالت مایع فضای بین مولکولی کمتر و جنبش مولکولها نیز کمتر است. در حالت جامد مولکولها به صورت منظم چیده شدهاند و دارای چرخش به دور یک فضای مشخص هستند. دمای یک ماده نشانگر میزان جنبش مولکولهای آن ماده است.
نیروی واندروالسی نیروی ضعیفیست که عامل جاذبه بین مولکولهاست.
مولکولهایی که دارای اندازهٔ خیلی بزرگ هستند و حداقل از چندین هزار اتم تشکیل شدهاند: مثل پروتئینها، اسیدهای نوکلئیک و کربوهیدراتها
شامل دو دستهٔ بزرگ هستند: ترکیبات فلزی و یونی
فلزات از دستهای از اتمهای مرتبط با هم تشکیل شده که دارای پیوند فلزی باشند.
ترکیبات یونی مجموعهای از اتمهای دارای پیوند یونی میباشند.